Zeventiende eeuwse erven in Barneveld. Een tipje van de sluier.

0161
Reizigers in de zeventiende eeuw bij een waterput langs de Arnhemse Karweg

De ontginningsgeschiedenis van de Gelderse Vallei begint rond de tiende eeuw toen de eerste boerderijen werden gebouwd en het voormalige natte gebied werd ontgonnen.  Vermoedelijk werden de eerste boeren geholpen doordat een drogere periode was aangebroken. Dit is gebleken bij de opgravingen in het Kootwijkerzand, maar ook de diepte van de waterputten in Harselaar Zuid wijst hierop. Het archeologisch onderzoek  naar de ontginningsgeschiedenis van de Vallei staat nog in de kinderschoenen. Het vertelt echter slechts een klein deel van het verhaal. De combinatie met historisch onderzoek is van groot belang. Deze periode is vooral zo interessant omdat deze  aan de basis ligt van het landschap zoals we dat nu kennen. In deze bijdrage gaat het over enkele recente onderzoeken uit de nieuwe tijd. Continue reading Zeventiende eeuwse erven in Barneveld. Een tipje van de sluier.

Het mysterie van de Westberg

(herziene tekst)


De oorsprong van Wageningen ligt op de Wageningse Berg. Naast het grafmonument van Baron Constant Rebecque zijn resten te zien van een kapel die waarschijnlijk rond de tiende eeuw is gebouwd. 170 jaar geleden vond hier het eerste onderzoek plaats. Toch weten we nog maar weinig over dit bijzondere monument. Continue reading Het mysterie van de Westberg

Over historische kaarten, schapen en mest

 

Historische kaarten bevatten belangrijke informatie over de geschiedenis van ons prachtige landschap. Soms moet je wel goed kijken of met moderne hulpmiddelen bepaalde elementen naar voren halen, maar dat maakt het verhaal alleen maar facsinerender. De relatie tussen boerderijen, schapen, heide en akkers is al eens aan de orde geweest. In deze bijdrage wordt het belang van de heide voor de akkerbouw nog eens gevisualiseerd. Continue reading Over historische kaarten, schapen en mest

Aardewerk uit de Midden Bronstijd in Wageningen

RA3132_GAGE3.indd
Reconstructie tekening van het gevonden aardewerk en foto van de veronderstelde kookpot een grote scherf (afb. Zielman 2016 RAAP)

Voor het eerst zijn in Wageningen scherven van de Hilversumcultuur (1900-1600 v. Chr.)gevonden. Deze vondsten worden beschreven in een rapport van de firma RAAP Oost. Zij deden in 2015 onderzoek aan de Geertjesweg in opdracht van de Gasunie. Naast enkele scherven uit de ijzertijd en middeleeuwen was de belangrijkste vondst een kuil met aardewerk van de Hilversumcultuur. Het is de eerste vondst van aardewerk van deze cultuur in Wageningen. Continue reading Aardewerk uit de Midden Bronstijd in Wageningen

De Wilde Kamp : een natuurgebied met een verhaal

20160403_122305_resized
Een van de eeuwenoude eiken clusters.

De Wilde Kamp is een prachtig natuurgebied aan de zuidzijde van Garderen. Het is bovendien onderdeel van het Pad van Zus, een cultuurhistorische route, waar ik eerder over schreef. Het is eigendom van Geldersch Landschap en Kasteelen en op uw wandeling kunt u grafheuvels  en eeuwen oude omwallingen zien. De natuur is een afspiegeling van de rijke geschiedenis van het gebied waarbij de eikenclusters herinneren aan grazende schaapskuddes. Continue reading De Wilde Kamp : een natuurgebied met een verhaal

‘Vlucht, verberg uw kostbaarheden! De vijand komt.’ Muntvondsten uit Barneveld (1)

Voorzijde Clemmer gulden uit muntschat Trossenhuis L 2101-2102 (1)Veel mensen denken bij archeologie aan de avonturen van Indiana Jones. Het dagelijks leven van de archeoloog is in werkelijkheid eenvoudiger maar zeker fascinerend. De ‘schatten’ van de archeologen bestaan vooral uit vlekjes in het zand, scherven – zelfs hele potten zijn zeldzaam, vuurstenen werktuigjes etc. Deze vondsten  zijn historische ‘schatten’ want zij vertellen een stukje van de boeiende ongeschreven geschiedenis. Heel incidenteel worden er ook echte munten gevonden die getuigen van een roerige tijd. Continue reading ‘Vlucht, verberg uw kostbaarheden! De vijand komt.’ Muntvondsten uit Barneveld (1)

Een zeldzame vondst uit Wageningen (2)

Een speurtocht naar de oorsprong

dolk eddieDe afgelopen weken is hard gewerkt om meer te weten te komen over de zeldzame dolk uit Wageningen. Het wapen is onder de microscoop  bekeken met als doel meer details over het gebruik te verzamelen. Met behulp van de XRF van het Rijksmuseum is de metaallegering vastgesteld, en onder de electronen miscroscoop (SEM) van de RCE is zelfs ingezoomd op duizendste millimeters om meer te weten te komen over de bronsstructuur.  Continue reading Een zeldzame vondst uit Wageningen (2)

Een zeldzame vondst uit Wageningen

Afb. 1.De laat neolithische dolk

Twee jaar geleden vonden amateurarcheologen op de oever van de Rijn in Wageningen een ‘Romeinse lanspunt’. Onlangs werd deze herkend als een ongeveer 4000 jaar oude dolk of misschien een helbaard (afb. 1). Het is het derde exemplaar uit Nederland waarbij het verrassend is dat er twee uit Wageningen afkomstig zijn. Ook in het bronsdepot van Wageningen (afb. 2) is er een gevonden. Nu begint een spannende zoektocht naar de nieuwe vondst.Wat kunnen we precies over deze vondst te weten komen? Continue reading Een zeldzame vondst uit Wageningen

5000 jaar oude grafheuvels sieren het landschap

De oudste grafheuvels op de Veluwe zijn bijna 5000 jaar oud. In Museum 0202 Afb 3 klokbeker Voorthuizen klNairac (Barneveld) en de Casteelse Poort (Wageningen) zijn standvoetbekers en klokbekers te zien die opvallen door hun vorm en zorgvuldig aangebrachte versiering. Het zijn grafgiften van de eerste landbouwers in de regio. Over de nederzettingen van deze eerste boeren weten we heel weinig. We zijn dan ook vooral afhankelijk van de informatie die in graven wordt aangetroffen. Continue reading 5000 jaar oude grafheuvels sieren het landschap