Opgraving Barneveld – Harselaar zuid 5

20150923_105759De vondst van een zeldzame jachtpijl wijst op de aanwezigheid van een wildvorster en de graaf/hertog van Gelre.

De graaf van Gelre,  Reinoud II, benoemde in 1326 een aantal vorsters langs de randen van de Veluwe. Brant en Evert van Wedinchem hoorden bij deze beambten. Waarschijnlijk werd het ambt overigens opnieuw bevestigd en bestond het al eerder.

Bij aanvang van het onderzoek werd rekening gehouden met de mogelijkheid dat resten van het wildvorsters goed gevonden zouden worden. Er zijn vier opeenvolgende middeleeuwse erven aangetroffen waaruit geconcludeerd kan worden dat hier al eeuwen een familie woonde. Mogelijk namen zij al langer een bijzondere positie in. Zij bouwden in de tiende eeuw in ieder geval een van de eerste boerderijen. Grote delen van de Geldere Vallei waren vanaf de Romeinse tijd verlaten. De bewoners van een in eerste instantie kleine boerderij verkregen in de loop van de tijd een bijzondere positie. Maar hoe bewijs je dat? Was het erf misschien van een bijzondere aard of zijn er vondsten die een aanwijzing  kunnen geven? We zijn sterk afhankelijk van wat we in de bodem aantreffen.

Luchtfoto met een boerderij uit de 13e eeuw en op de achterrgrond enkele bijgebouwen (foto J. van Uffelen)Eerder werd al opgemerkt dat er iets bijzonders met het erf aan de hand is, maar verder onderzoek moet aantonen hoe dit precies moet worden geduid. Natuurlijk moet je ook een beetje geluk hebben. Twee weken geleden vonden we een belangrijk stukje van de puzzel. Een ongeveer 8 cm lange pijlpunt. Dergelijke zeldzame grote pijlpunten werden gebruikt als jachtpijlen bij de jacht op herten en zwijnen en worden rond de veertiende eeuw gedateerd. Alleen de graaf van Gelre had het recht om op groot wild te jagen. Een jachtpijl is daarom een belangrijke aanwijzing die de verbinding legt tussen de wildvorster van Wedichem, die behulpzaam moest zijn bij de jacht, en de graaf van Gelre. Op onderstaand schilderij is een dergelijke jacht afgebeeld, waarbij de linker jager een vergelijkbare pijl richt op een zwijn. Jammer genoeg weet ik niet van wanneer het schilderij is. Ik houd mij aanbevolen voor verdere informatie over dit schilderij.
pijlpunttypering4

2 thoughts on “Opgraving Barneveld – Harselaar zuid 5”

  1. Uw artikelen over het wiltforstersgoed heb ik met veel belangstelling gelezen. U schrijft o.a. over een mogelijke palissade. Mijn vraag: Zijn er ook aanwijzingen gevonden voor het bestaan van een gracht?

    1. Beste Willem van Maren

      Tijdens de opgraving bestond er twijfel of er sprake was van een palissade of van meerdere bijgebouwen die elkaar deels overlappen in een enigszins hoefijzervormige aanleg. Inmiddels vorderen de onderzoekers van Archol met de uitwerking van de opgraving, waarbij de laatste optie van overlappende bijgebouwen de juiste interpretatie lijkt te zijn. In ieder geval is er geen sprake van een omgrachting.
      Overigens kent Boeschoten, eveneens een wildforstersgoed bij Garderen, een omwalling met greppels rondom de ca. 60 ha grote aanleg. Van een dergelijke omwalling is in Harselaar Zuid echter geen spoor gevonden.

      Bent u overigens de auteur van het artikel over kastelen in de Gelderse Vallei? Zo ja dan zou ik een pdf van het betreffende artikel op prijs stellen.

      met vriendelijke groet

      Peter Schut

Leave a Reply to Willem van Maren Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.